Bát ngát những ngã đường tươi đẹp

Tôi nhớ lại những câu thơ trong bài Đất nước của Nguyễn Đình Thi, khi khám phá Việt Nam tươi đẹp và khơi dậy lòng tự hào dân tộc qua mỗi bước chạy những năm tháng qua.

Trên khắp mọi miền Tổ quốc, cộng đồng runner Việt Nam đang ngày càng phát triển mạnh mẽ. Họ không chỉ đơn giản là những người đam mê chạy bộ mà còn là những nhà thám hiểm, người yêu thiên nhiên và văn hóa. Với mỗi sải chân trên hành trình chinh phục, họ không chỉ khám phá cung đường mới, cảnh đẹp mới, mà còn khơi dậy lòng tự hào dân tộc và truyền cảm hứng cho cộng đồng.

VẺ ĐẸP VIỆT NAM QUA NHỮNG SẢI CHÂN CỦA RUNNER

Tôi không thể nào quên lần đầu tiên chạy giải Marathon Về Đồng Tháp Mười vào tháng 9.2022, tại tỉnh Long An. Hôm đó, huyện biên giới Vĩnh Hưng thực sự là một ngày hội. Chưa bao giờ địa phương có sự kiện chạy bộ lớn với quy mô hơn 3.000 người như thế. Không chỉ người dân địa phương mà runner khắp mọi nơi đều ưu tiên về đây khám phá đường chạy.

Buổi chiều hôm đó, sân khấu của thị trấn Vĩnh Hưng có chương trình ca nhạc, bà con đứng xem chật kín. Tiểu thương bán khuya hơn mọi khi để phục vụ du khách. Nhà nhà đều xích chó để đảm bảo an toàn đường chạy.

Các lực lượng được huy động tối đa hỗ trợ giải chạy. Nhiều em học sinh háo hức không ngủ để chờ đến 2 giờ sáng ra điểm tiếp nước, trái cây cho vận động viên. Một huyện giáp biên giới như bừng sáng. Người dân địa phương chào đón nồng nhiệt, chu đáo và cực kỳ hiếu khách.

Điều đặc biệt ấn tượng chính là cung đường chạy. Những runner của cự ly 21 km, 42 km xuất phát lúc 3 - 4 giờ sáng, thì chạy xa hơn, họ còn được vào sâu hun hút trong làng quê để khám phá những miệt vườn lá xanh mướt, trái trĩu cành.

Và hành trình cảm xúc đọng lại nhiều nhất trong runner chính là đoạn đường dọc biên giới với nước bạn Campuchia. Hai bên đường là cánh đồng lúa vàng xa tít tắp. Vài ruộng dưa xanh mướt và những đầm sen ngát hương. Nhiều runner đã dừng lại ven đường để lưu lại những bức ảnh với sen. Không ít chân chạy được người dân bổ những trái dưa hấu mọng đỏ, mát rượi mời thưởng thức.

Đến bây giờ, đã hơn 2 năm trôi qua, dù chạy ở nhiều cung đường khác nhưng kỷ niệm lần đầu về với Vĩnh Hưng, chạy dọc miền biên giới vẫn còn nguyên vẹn cảm xúc.  

Tôi có cơ hội trải nghiệm nhiều cung đường chạy full marathon ở các tỉnh miền sông nước Tây Nam bộ: Bến Tre, Cần Thơ, Hậu Giang, Cà Mau, Đồng Tháp… Nếu như đường chạy ở các thành phố biển như Hạ Long, Vũng Tàu, Quy Nhơn ru ngủ runner bởi sóng và gió biển rì rào, thì đường chạy vùng Đồng bằng sông Cửu Long lại thách thức bởi những cây cầu. Tuy mệt, nhưng được khum người, cong mông để vượt qua hàng chục cây cầu - “đặc sản” đường chạy miền Tây cũng là điều hấp dẫn với người yêu chạy bộ.

Mỗi khi về đích, được nhìn những nụ cười tỏa nắng của bà con cổ vũ ven đường, được thưởng thức những món khoái khẩu như chuột đồng, cá linh, được nghe giọng hát ngọt như mía lùi của đờn ca tài tử… bao yêu thương về đất và người nơi đây cứ da diết trong mỗi runner.

Trên đây là những trải nghiệm về cung đường chạy miền Tây, nơi không ít runner như tôi là lữ khách. Khi trải nghiệm cung đường chạy trên chính quê hương mình, tôi cũng thấy bản thân còn nhiều thiếu sót khi chưa từng đến, cảm nhận, phát hiện những nét đẹp của nơi mình sinh ra. Tam Kỳ Discovery tháng 6.2023 đã mở ra cho tôi nhiều bất ngờ thú vị.

Tôi nghe nhắc biển Tam Thanh, làng Bích Họa, tượng đài Mẹ Thứ - “địa chỉ đỏ” giáo dục lòng yêu nước… nhưng chưa một lần được đến. Học tập và làm việc tại TP.HCM nên khi nghe có giải chạy ở Tam Kỳ, thế là tôi cùng nhiều “đồng run” vác ba lô lên và… đi chạy.

Thông qua chạy bộ, nhiều người đến Quảng Nam để du lịch. Còn tôi, về… để yêu thương. Chính vì thế, Tam Kỳ Discovery là nơi mà chúng tôi đạt giải nhất đồng đội vì có số lượng runner tham gia… hoành tráng.

Là người con xứ Quảng xa quê, lần đầu tiên đứng trước biển Tam Thanh, nhìn bầu trời xanh, những cánh diều mang hình các loài sinh vật biển lượn trên cao, nghe sóng biển rì rào… lòng không khỏi bồi hồi xúc động.

Và khi vào giải, chạy qua những cung đường TP.Tam Kỳ, ánh bình minh xuyên kẽ lá, những bức bích họa trên tường nhà, tường rào làng Tam Thanh ngộ nghĩnh, tạo ra một năng lượng tích cực, một Việt Nam tươi đẹp ngay trước mắt.

Ngược lên Tây Nguyên đại ngàn, những bước chân của dân chạy phong trào đưa nhiều runner đến với “Đánh thức vùng quê anh hùng N’Trang Lơng (Tuy Đức, Đắk Nông). Xin nói thêm, “Đánh thức vùng quê” là dự án chạy bộ cộng đồng do Cộng đồng 5h30 - Vui khỏe mỗi ngày khởi xướng. Dự án này là nơi để những người yêu dậy sớm, tập thể dục, những doanh nhân quan tâm đến cộng đồng… cùng nhau đến vùng sâu, vùng xa để kết hợp địa phương: chạy bộ - đánh thức.

Đánh thức vùng quê anh hùng N’Trang Lơng khởi nguồn từ một lần trước Tết 2023, nhóm runner chạy dọc biên giới, qua cột mốc số 55 địa phận huyện Tuy Đức (Đắk Nông). Lần đầu tiên được các chú bộ đội thuyết minh về chủ quyền biên giới, ý nghĩa cột mốc. Được sự cho phép của chính quyền địa phương, chính các runner đã kêu gọi cộng đồng làm nên giải chạy “đánh thức” ngay trên quê hương anh hùng N’Trang Lơng.

MÓN NGON, CẢNH ĐẸP… ĐƯỢC “KHAI QUẬT”

Ngoài đưa marathon về tận ngỏ, gõ tận nhà, các runner còn mang yêu thương để chia sẻ với những mảnh đời bất hạnh. Một điều thú vị nữa, chính họ sẽ đi du lịch trải nghiệm, khám phá ẩm thực ở nơi “chưa có người biết đào sâu, biết tìm tòi, khơi những nguồn chưa ai khơi và sáng tạo những cái gì chưa có”.

“Dị nhân” marathon Nguyễn Văn Long, người 2 lần chạy bộ xuyên Việt nói rằng, nhờ chạy bộ nên mới biết Việt Nam có nhiều cảnh quan tuyệt đẹp và cảm nhận một cách sâu sắc.

“Nước mình nhiều nơi đẹp lắm. Như ở Đắk Nông, sáng sớm sương mờ khắp triền đồi trông như Sa Pa. Gia Lai có hàng thông trăm tuổi quý giá, có mùa hoa dã quỳ đâu kém so với Đà Lạt… Nhiều nơi quá đẹp về cảnh vật, xuất sắc về ẩm thực nhưng chưa bao giờ xuất hiện trên truyền thông, giờ qua chạy bộ, runner phát hiện, review, nhờ đó lan tỏa cho nhiều người biết đến”, Long nói.

Đối với các runner, Việt Nam không chỉ là một dải đất hình chữ S trên bản đồ, mà là một bức tranh thiên nhiên hùng vĩ, đa dạng và đầy sức sống. Họ đã rong ruổi qua những cung đường đèo dốc, những cánh đồng lúa vàng óng ả, những khu rừng già nguyên sinh, hay những bờ biển xanh cát trắng trải dài. Mỗi bước chạy là một lần chìm đắm trong vẻ đẹp của quê hương, là một lần cảm nhận sự bình yên và thanh thản trong tâm hồn.

Hiện nay, nhiều giải half marathon cấp xã, huyện nhưng được lãnh đạo các cấp quan tâm, thu hút runner khắp cả nước đến tranh tài. Nhờ chạy bộ cộng đồng mà những địa danh lâu nay chỉ gói gọn trong địa phương như ngã ba Đồng Chè Biển Hồ, hồ Ia Nâm, núi lửa Chư Đang Ya (Gia Lai); cầu Giao Thuỷ, cổng làng Vĩnh Trinh, Đại Bình - làng Nam bộ giữa lòng miền Trung, bến đò Cà Tang (Quảng Nam)… được các runner chụp hình, check-in, giới thiệu và trở thành điểm đến mới, đầy yêu thích của nhiều du khách kể từ giải chạy đó.

Hay như đảo Phú Quý (Bình Thuận), nhiều khách du lịch ra đây đều tìm đến những địa điểm nổi tiếng như: cây Cô Đơn, dốc Phượt, Bãi Nhỏ… để check-in. Nhưng từ giải marathon vào tháng 6.2024 mới đây, một runner sau khi hoàn thành cự ly 21 km, quyết tâm trở lại con dốc có cột điện gió mà anh từng thấy trên đường chạy để chụp hình.

Con đường rộng, một bên được chắn bởi dậu tre, bên còn lại biển xanh và phía sau là cây cột điện gió trông rất hùng vĩ đã “thôi miên” các tay máy. Sau khi những bức hình được lan tỏa, nơi đây trở thành điểm check-in mới của nhiều người.

Không chỉ cảnh quan mà các điểm ẩm thực cũng “dậy sóng” từ runner. Nơi đảo xanh Phú Quý, có một quán cà phê - bar thật chill bên bãi biển nhưng bị khuất sau hẻm nhỏ. Những runner chịu khó đi lại, mê tìm tòi đã phát hiện quán có cổng đi vào được đan dày bởi cỏ cây, đằng sau là dãy cát trắng và biển xanh vô tận. Thế là, các runner say sưa bấm máy, chia sẻ và quán lại nườm nượp khách vào ra…

Ngoài các giải chạy như đã nêu, có thể kể đến một số cung đường ngoạn mục mà runner yêu thích chinh phục như: đèo Mã Pí Lèng (Hà Giang) - được mệnh danh là "vua đèo" với những khúc cua uốn lượn và khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ. Tà Xùa (Phú Thọ) - "thiên đường mây" với những biển mây trắng xóa bồng bềnh, ẩn hiện sau những dãy núi xanh mướt. Fansipan (Lào Cai) - "nóc nhà Đông Dương" với đỉnh núi cao chót vót, được bao phủ bởi tuyết trắng quanh năm. Cánh đồng lúa tam giác mạch Hà Giang - một bức tranh rực rỡ sắc màu vào mỗi mùa hoa nở…

Chạy bộ cộng đồng - hành trình chỉ dành cho những ai đam mê và điều kiện duy nhất là tích luỹ đủ sức khỏe, có khát vọng chinh phục, không có trong các tour du lịch bình thường, mang đầy tính thương mại. Đôi chân khỏe, trái tim rung động và đôi mắt đầy yêu thương của runner đã góp phần khám phá, đánh thức những món ngon, cảnh đẹp trên khắp quê hương Việt Nam.

NGÔ CÔNG QUANG (Nhà sáng lập Cộng đồng 5h30 - Vui khoẻ mỗi ngày)

Bài đăng trên Đặc san báo Thanh Niên, ngày 2/9/2024