Khi tôibắtđầu chia sẻvềhànhtrình “bỏphốvềquê” của mình, mộtsốngườibạnnhắn tin hỏivềthunhậpcủa tôi khi chuyển sang làmnôngnghiệp. Rằngtôithulợi được bao nhiêumộtnăm? 300 triệu/hecta hay 1 tỷ/hecta mà khiến tôitừbỏthànhphốchấpnhậnvềquêlàmvườn?
Tôi tin chắccónhiềubạncũngđangchungthắc mắc tương tự, nênnhânđâytôicũnggiãibày: “Cho đến hiện tại tôichưathu 1 đồnglợinhuậntừviệclàmnôngnghiệp Vườn QuêViệt. Nóiđúnghơntrongnhữngnămđầu làm nông nghiệptôikhôngcóthunhập”.
Mứcthunhậpcủanhànông
BạncócònnhớcâuchuyệncủachúNămtôicónhắc đến trong 1 vàibàiviếttrướckhông?
TrongbàiviếtlầntrướctôicókểvềgiađìnhchúNăm làm nôngnghiệp. Gia đìnhchúấychỉcóhaingườilà lao độngchínhtrênmảnhvườnnhàmình. Vợchồngchúvào Nam lậpnghiệptừhaibàntaytrắng. Thờicòntrẻthì đi làm thuêchongười ta, mãigần 40 tuổimớitíchgóp đủ mua đượcmộtmảnhvườn. Sau hơn 20 nămlàmviệc tích góp cuốicùngmởrộngđượckhoảng 4 hectavườntược.
Mỗingàyvợchồngchúdành 8-12 tiếngchokhu vườn của mình. Từtỉacảnh, vungốc, diệtcỏchođếnchămtrái, vào bao, thuhoạch,…chúNămđềutựmình ra sức làm việc. Ở cáituổi 60, chúNămkhôngcònkhỏenhưtrước, nhiềucôngviệcnặngnhọcchúkhôngđủsứclàm. Bao phânbón 50kg phải 2 người khiêng thay vì chú tự vác như trước; cỏ trongvườnchú cũngphảimất 4-5 ngày mới cuốc xong. Tuychậmmàchắc, chúđềuđềulàmviệc, khôngbỏngang.
Ngàynày qua thángkhácmảnhvườncủacôchúchưa bao giờtrốngtrảivàdưthừamộtmảngđấttrốngnào. Khu vườn vẫnluônxanhtươitốtvàđasắcmàu. Không phải tháng nàocũngcósảnphẩmđểthuhoạch. Tráicây chỉ cần đợiđúngmùavụ, rautrongvườn, lợn, gà trong chuồng cũngmấttầm 3-4 thángcho 1 lứa. Nênkhó đo lường đượcmứcthunhậpchínhxác, nhưngtính bình quân mỗithánggiađìnhchúcóthểthukhoảng 5-7 triệuđồng/tháng.
Mứcthunhậpkhilàmnôngnghiệpquymôtrangtrại
Mặtkhác, giảsửvẫnlàmảnhvườnnhàcủachúNăm, nếu chú thuê 2 lao độngmới, cósứckhỏetốtchămcoi vườn tược. Thờigianlàmviệccóíthơn, 8 tiếng 1 ngàynhưng cường độlàmviệccaohơn, mộtlầncóthểvác bao 50kg.
Xétvềsứcmạnh, họhơnchúNăm. Nhưngnếuxét về hiệu quảvànăngsuấthọmanglạithìchưachắcsẽtốt hơn nhà chúNăm. SứcbềnvàsựkiênnhẫncủachúNăm là thứ mànhững lao độngtrẻkhôngcó.
Khoảntiềncôngđểtrảcho 2 nhâncôngítnhấtcũnglà7 – 8triệuđồng 1 tháng. Nhưvậydùdùngtấtcảthunhập, chúNămcũngkhôngđủtiềnđểthuêhọ. Nếucố gắng thương thảo, lấytoànbộnguồnthutrảcho chi phí nhân công, chúNămchẳngcònđồnglợinhuậnnào.
Trongkhiđó, tôilàmnôngnghiệp ở quymôlớnhơn, khôngthểnàocóviệctôitựmìnhlàmhếtmọiviệc. Tôi biết làmvườn, cũng am hiểucơbảnkỹthuậtnôngnghiệp, nhưngtôiphảidànhthờigianquảnlý, thươngthảođầu ra, pháttriểnthươnghiệu,… Vìthế, tôithuêkhánhiều lao độngvàkỹsưchămsócvườn.
Hơnnữatôilàmnôngnghiệpsạch, trồngtrọtrấttốn công mà sảnlượngcungkhôngđủcầu. Nôngphẩmrấtdễ sinh bệnh, dễchếtvìkhôngsửdụngthuốctrừsâuhóahọc và phân bónkíchthíchtăngtrưởng. Ở giaiđoạnnày, cây ăn quả cònchưa ra trái, chỉthuđượcraucủvàthịtgiasúc, giacầm.
Chưanóiđếnvốnđầutưxâydựng, chỉtínhriêng thu nhập saukhi chi trảtiềncôngcho lao động, bạnnói xem nếu tôithulợiđược bao nhiêu?
Sửdụngnguồnlựcvôhạn hay hữuhạn?
Ăncơmnhànóichuyệnthếgiới, mộtcâuchuyện đáng suy ngẫmtôiđược chia sẻkhithamgiamộtkhóahọc ở singapore.
Bạncó bao giờnghĩđếntạisaodântộcViệt Nam ta qua bao nămđấutranhlạicóthểchiếnthắngmộtcườngquốc Mỹ hùngmạnhkhông? Bởivì ở nướcMỹmỗiTổng thống đềucómộtnhiệmkỳnhấtđịnh. Sau mỗilần thay đổi, chínhsáchsẽthayđổivàviệctheo đuổi chiến tranh làm họ mệt mỏi và rồi thất bại. Ngượclại, chodùnước Mỹ cóthayđổi bao nhiêulầnthìViệt Nam chúng ta vẫn có chungmộtmụcđíchvà ý chílàchiếnđấulàgiành lại độc lập.
Hay nhưcâunóiđùatrênmạngvề “hoàngđếTậpCận Bình”, phảinóilàmộtvịlãnhđạođitheotuổithơcủatôi cho đếnbâygiờvàvẫnchưadừnglại. Trongkhiđó ở nướcMỹđãtrải qua 3 đờiTổngthống. Vấnđềnàythìtôi chỉ thamvấnđếnđâynhưngbạnđãcóthểhiểu ý tôi rồi nhỉ.
Quay trởlạicâuchuyệnnôngnghiệpcủachúNămđể giải bài toánnăngsuất lao động:
Thứnhất, xétvềkinhnghiệm
VợchồngchúNămchắcchắnrấtgiàukinhnghiệm làm nông. Trải qua mộtquátrìnhdàigắnbóvớinôngnghiệp, chúNămbiếtđượcvớiloạiđấtsỏikhôcằnthìnêntrồng đậu, trồnglạcđểcảitạođất. Chúbiếtđượcgàốmsẽ có biểu hiệngìvànênxửlý ra sao.
So vớithuêmộtngườilàmmớithì ở phươngdiện này kinh nghiệm củachúNămvượttrộihơnhẳn.
Thứ 2, xétvềnăngsuất lao động
ChúNămlàmviệclàchogiađình, làmviệctâmhuyết và khôngquảnnắngmưa. TínhvềnăngsuấtchúNăm làm việc với 100% khảnăng, cộngvớikhoảngthờigianhơn 12 tiếngmộtngày. Chưakể, chúNămcònvừalàchủ mảnh vườn, hếtviệcđồngáng, chămcoivườn, còn phải lo nghĩvềnăngsuấtvườntược, ngàymaibángì, ngày mốt trồnggì.
Cònđốivớingườicôngnhân kia, họvẫnlàmviệc nhưng cùng lắmcũngchỉđến 70 – 80% sức lao độngcủahọ. Hết ngày họcũngkhôngcònbậntâmđếncôngviệc, cũng không lo lắng hay tìmhiểugìnhiềunếucâyđộtnhiên khô héo, sẽkhôngđểtâmlắmrằngtạisaohôm nay con lợnlại bỏ ăn.
Bạncóthểhình dung bàitoánnhưthếnày, lấysố lao độngnhânvớisốgiờlàmviệcnhânvớiphầntrămsức lao độngthựctế. Ta sẽcókếtquả: Năngsuấtgiađìnhchú Năm =2người x12 tiếngx100% năng suất lao động =24. Năngsuấtcủa 2 lao độngthuếngoài = 2ngườix8 tiếng x80% năng suất lao động =12,8. Nhưvậytính ra giađình chú Nămlàmviệcvớinăngsuấtgầngấp 2 lần lao động thuê ngoài, tứclàgầnbằng 4 nhâncông. Tương đương mức thunhậplàmthuêcủachúNămlàgần 32 triệuđồng 1 tháng. Nhưngnhưđãnóitừđầu, thunhậpthựcsựchú Năm thuđượctừviệclàmnôngchỉlà 5-7 triệuđồng 1 tháng.
Thứ 3, xétvềthờigian
ChúNămvẫnluônđồnghànhvớimảnhvườnnhà của mình mỗingày, từnămnày qua nămkhác. Và do đóchú trở nênquenthuộcvàhiểurõkhuvườncủamình.
Đốivớiviệcthuê lao động, sẽcóngườigắnbódàilâu, có người chỉlàmthờivụ, nhưngkhông ai gắnbócảđời. Và mỗi lầnthuêmớilạitốnthêmmột chi phíđểđàotạo.
Cânnhắclựachọn
ChúNămlàđiểnhìnhcủanguồnlựcvôhạn, còn người làm thuêlàđạidiệnchonguồnlựchữuhạn. Sửdụng như thế nàođểđạtđượcnăngsuấtvàmanglạilợinhuận tối ưu làmộtbàitoánrấtkhó.
Cònbạn, tôihỏithật, bạnđãbiếtlàmvườnchưa? Chăm cậy nhưthếnào? Bịbệnhthìtrị ra sao? Bạncóchấp nhận một ngày 12 tiếngbánmặtchođất, bánlưngchotrờiđể cày cuốc, vunxớitừngluốngrau, gốccây? Cònnói thuê người làm, bạncó chi phíkhông? Cókiếnthứcquảntrị để đánh giáhọlàmtốt hay không?
Khi chấpnhậnsửdụngnguồnlựchữuhạn, mứclợi nhuận của bạnsẽphảikhấutrừthêmkhoảntiềncông. Thu nhập nông nghiệpvốnđãítsẽcàngíthơn.
Tạmkết
Nếubạnlựachọnbỏphốvềquêlàmnôngnghiệp phải chấp nhậnluônrằnglàmnôngnghiệplàmộtquátrình dài hơi. Đừngmongchờrằngvềvườnđểkiếmthunhập 300 triệu 1 năm, cóđượckhoảnthuđủtrảchonhâncôngđã là phần lờirồi. Đặcbiệtnếuđầutưcâyănquảbạncóthểcó doanh thu 300 – 500 triệumộtnăm, nhưngnólà câu chuyện của 3-4 nămsaukhicâylớnchoquả.
Nếuchỉmuốnđầutưnhanhchóngchoraumàuthìthậtsự chỉ córauănmàthu nhập không đáng tính. Còn muốn kiếm tiềntỷcho 1 hectađất, cũngcókhógì, giátrị bất động sảnsẽgiúpbạnthựchiện.
Bài viết của Lê Lợi, CEO Vườn Quê Việt